poniedziałek, 25 lutego 2008

Historia dźwiękiem pisana, od winylu po dysk holograficzny.

Początek masowych nośników muzycznych datuje się na 1877 rok, kiedy to Thomas Edison przedstawił swój nowy wynalazek – fonograf. Służył on do zapisu i odtwarzania dźwięku, zapisanego pionowo na wałku i odtwarzanego za pomocą igły. Urządzenie ewoluowało i po 10 latach od prezentacji fonografu świat poznał gramofon, który działał na podobnych zasadach co wynalazek Edisona. Pod względem technicznym nie był ani lepszy, ani gorszy. Rozwój gramofonu umożliwiła nowa metoda nieopatentowana przez Edisona. W gramofonach dźwięk zapisany był na dysku z poziomymi rowkami, a odtwarzanie muzyki odbywało się z płyt woskowych. Pojawienie się gramofonu umożliwiło rozpoczęcie masowego tłoczenia materiału muzycznego.


Płyta winylowa stała się popularnym nośnikiem dźwięku. Materiał muzyczny zapisywano na niej w formie rowków ciągnących się spiralnie od zewnętrznej strony płyty do jej środka. Czarny winyl do początku lat 80. XX wieku był niezwykle popularny. Do tej pory darzony jest wielkim sentymentem przez starszych fanów muzyki. Dziś przeżywa swój renesans, podbijając serca młodszych melomanów. DJ-e przy pomocy gramofonów i winyli miksują muzykę w klubach. Z czasem sprzęt do domowego odtwarzania muzyki z ekskluzywnego przedmiotu stał się powszechnie dostępnym źródłem rozrywki.

Płyta gramofonowa nie była jednak trwałym nośnikiem i przy intensywnej eksploatacji, powstawały na niej mechaniczne uszkodzenia w postaci rys, które obniżały jakość nagrania. Kolejną rewolucję przyniosło zaadaptowanie na potrzeby muzyki taśmy magnetycznej. Zapisu dokonywano przy użyciu zmiennego magnesowania jej fragmentów. Zaletą taśmy była możliwość wielokrotnego zapisu. Pierwsze magnetofony szpulowe zajęły w domach miejsce gramofonów. Niestety szpule również nie należały do najpraktyczniejszych. W 1963 roku firma Philips zamknęła taśmę w kasecie i dzięki temu powstał magnetofon kasetowy. Stał się on niezwykle popularny ze względu na swoją poręczność, trwałość i stosunkowo wysoką jakość nagranego dźwięku.

Taśma magnetyczna dała zupełnie nową możliwość – odtwarzania filmów nagranych na kasetach video w warunkach domowych.

Monopol kina i telewizji został przełamany przez firmę JVC, która w 1976 roku opracowała pierwszą kasetę VHS. Produkcja kaset video umożliwiła oglądanie w domu filmów, które straciły już swoją kinową świeżość, a jeszcze nie doczekały się premiery telewizyjnej. Odtwarzanie filmów w domu przy pomocy kasety VHS nie wiązało się oczywiście z zachowaniem jakości projekcji kinowych, ale i tak nowa forma rozrywki cieszyła się ogromnym zainteresowaniem.


Jakość to kluczowe słowo, które leży u podstaw rozwoju masowych nośników danych. Chęć poprawy standardu nagrań dźwięku stała się impulsem do stworzenia płyty CD. Ta sama przesłanka była podstawą stworzenia DVD.


W 1982 roku firmy Philips i Sony zaprezentowały światu pierwszą płytę kompaktową. Poliwęglanowy nośnik wykorzystywał do cyfrowego zapisu dźwięku światło lasera optycznego. Muzyczny materiał stereo został zapisany na CD w formie ścieżek, które można było odtwarzać w wybranych sekwencjach bez konieczności przewijania płyty tak, jak miało to miejsce w wypadku taśmy magnetofonowej. Płyta CD górowała nad taśmą nie tylko ze względu na jakość zapisanej na niej muzyki, ale i dzięki swojej trwałości, stosunkowo dużej odporności na uszkodzenia i zarysowania, które z kolei były czynnikiem obniżającym wartość płyty winylowej, jako nośnika muzycznego. Z czasem na płycie CD utrwalano nie tylko twórczość aktualnych artystów, ale i rozpoczęto produkcję reedycji nagrań, które pierwotnie były wydane na winylu czy kasecie. Podobny przełom wywołała płyta DVD. Dzięki zwiększeniu gęstości laserowego zapisu na krążku zaczęto utrwalać wysokiej jakości materiały video.

Kolejne standardy umożliwiły nagrywanie wszelkiego rodzaju danych, a obydwa formaty nośników audio i video powszechnie stosowano do magazynowania danych.

W 2004 roku pojawił się kolejny nośnik optyczny. Dysk holograficzny umożliwia zapisanie danych w przestrzeni trójwymiarowej na płycie o rozmiarach porównywalnych z nośnikiem CD. Jego pojemność może wynosić nawet do 1,6 TB danych. Nieprawdopodobne możliwości, jakie daje dysk holograficzny, będą wykorzystywane na miliony sposobów.


Kolejny rozdział w tej dziedzinie otworzyła telewizja w standardzie High Definition. Krążki takie jak Blu-Ray Disc i HD DVD mogą zmagazynować do 100 GB danych. Dziś pozostają jeszcze nowością, ale za kilka lat przypuszczalnie ustąpią miejsca kolejnym wynalazkom z dziedziny dysków optycznych.

Odtwarzacze muzyki i filmu od końca XIX wieku przeszły prawdziwą ewolucję. Od topornych woskowanych płyt, po krążki o średnicy 12 cm i grubości 1,2 mm. Od analogowego zapisu po cyfrowy. Różnice w pojemności pierwszych nośników i tych nowej generacji są diametralne, zarówno pod względem ilości, jak i charakteru materiału ( jego jakości).

Brak komentarzy: